Verplaatsen of hergebruiken grond- en bouwstoffen

Toepassen grond of bagger

De omgevingswet kent landelijk beleid voor het toepassen van grond en bagger, maar gemeenten kunnen ook gebiedsspecifiek beleid opstellen met lokale maximale waarden en andere afwijkende lokale regels voor toepassing.

Om met gebiedsspecifiek beleid op een duurzame manier vorm te kunnen geven aan grondverzet, dient een gemeente te beschikken over een:

• Bodemfunctieklassenkaart
• Bodemkwaliteitskaart
• Bodembeheernota of opname van maatwerkregels en decentrale regels in het Omgevingsplan

Bodemfunctieklassenkaart en bodemkwaliteitskaart

Op een bodemfunctieklassenkaart is het gehele gebied van de gemeente en/of de regio ingedeeld in functies. Deze functies betreffen landbouw/natuur, wonen en industrie. Een functie beschrijft (op hoofdlijnen) het gebruik van de bodem in het gebied. Hierbij is gekeken naar huidig en verwacht toekomstig gebruik.

Op een bodemkwaliteitskaart is de chemische kwaliteit van de bodem in de gemeente en/of de regio vastgelegd. Hiertoe is de regio ingedeeld in zones met dezelfde gemiddelde kwaliteit. De kwaliteit wordt onderverdeeld in achtergrondwaarden (ook wel AW2000 genoemd = schone grond), wonen (= zeer licht verontreinigde grond) en industrie (= licht tot matig verontreinigde grond). De zone-indeling is gebaseerd op gegevens over de gebruikshistorie, de bodemopbouw en de gemiddelde bodemkwaliteit van het gebied.

Voor de gemeenten Hillegom, Kaag en Braassem, Leiden, Leiderdorp, Lisse, Nieuwkoop, Noordwijk, Oegstgeest, Teylingen en Zoeterwoude is in mei 2023 een nieuwe bodemfunctieklassenkaart en bodemkwaliteitskaart opgesteld.

• Bodemfunctieklassenkaart
• Bodemkwaliteitszone bovengrond
• Bodemkwaliteitszone ondergrond
• Ontgravingskaart bovengrond
• Ontgravingskaart ondergrond
• Toepassingskaart generiek bovengrond
• Toepassingskaart generiek ondergrond
• Shapefiles BKK en NBB

De regionale bodemfunctieklassenkaart en bodemkwaliteitskaart zijn in de periode juni 2023 tot en met januari 2024 door alle 10 gemeenten vastgesteld en kunnen dus voor alle gemeenten gebruikt worden.

De gemeenten Voorschoten en Katwijk hebben een eigen bodemfunctieklassenkaart en bodemkwaliteitskaart.

Voor de gemeente Voorschoten gaat dit om een bodemfunctieklassenkaart en bodemkwaliteitskaart uit 2022 en een bodemkwaliteitskaart voor PFAS uit 2024. Deze informatie vindt u hier en hier.

Bij de gemeente Katwijk zijn de kaarten opgenomen in de nota bodembeheer. Deze informatie vindt u hier.

Bodembeheernota

In de bodembeheernota is opgenomen welke landelijke regels en mogelijkheden er zijn voor grondverzet én welke (regionale) keuzes de gemeenten hebben gemaakt ten aanzien van grondverzet binnen het beheersgebied van de Omgevingsdienst West-Holland (= gebiedsspecifiek beleid). In de bodembeheernota zijn, naast de bodemfunctieklassenkaart en de bodemkwaliteitskaart, diverse ontgravings- en toepassingskaarten opgenomen waarin is weergegeven welke grond waar kan worden toegepast.

Voor het toepassen van grond en baggerspecie van buiten het beheersgebied gelden de landelijke regels van het Besluit activiteiten leefomgeving en het Besluit bodemkwaliteit.

Voor de gemeenten Hillegom, Kaag en Braassem, Leiden, Leiderdorp, Lisse, Nieuwkoop, Noordwijk, Teylingen, Voorschoten en Zoeterwoude is in mei 2023 een nieuwe Nota bodembeheer opgesteld.

Kaartbijlagen bij nota bodembeheer:

• Bodemfunctieklassenkaart
• Bodemkwaliteitszone bovengrond
• Bodemkwaliteitszone ondergrond
• Ontgravingskaart bovengrond
• Ontgravingskaart ondergrond
• Toepassingskaart gebiedsspecifiek bovengrond
• Toepassingskaart gebiedsspecifiek ondergrond
• Shapefiles BKK en NBB

De regionale nota bodembeheer is door de gemeenteraden van de 10 gemeenten vastgesteld vóór inwerkingtreding van de Omgevingswet en is daardoor terechtgekomen in het tijdelijke deel van de gemeentelijke Omgevingsplannen. Gelijktijdig met de regionale nota bodembeheer West-Holland is door de gemeenten een oplegnotitie vastgesteld voor de overgang naar de Omgevingswet.

Let op: De gemeente Oegstgeest heeft de regionale nota bodembeheer niet vastgesteld! U kunt de nota bodembeheer met de bijbehorende gebiedsspecifieke toepassingskaarten dus niet gebruiken voor grondverzet van en naar de gemeente Oegstgeest. Voor deze gemeente geldt het landelijke generieke beleid. De nota bodembeheer en de gebiedsspecifieke kaarten zijn hier op aangepast – eerdere versies van de nota en de kaarten waarin de gemeente Oegstgeest nog is meegenomen zijn daardoor niet meer bruikbaar.

Voor de gemeente Noordwijk zijn de drie al bestaande nota’s voor Offem-Zuid fase 1 t/m 3 opgenomen in de regionale nota. Deze nota’s zijn dus door vaststelling van de regionale nota vervallen.

Er is door de gemeente Noordwijk ook nog een aparte nota bodembeheer voor het plangebied Bronsgeest opgesteld – deze nota was eind 2022 al door de gemeenteraad vastgesteld maar is pas in april 2025 onherroepelijk geworden. De regionale nota bodembeheer geldt daarom vanaf nu ook voor plangebied Bronsgeest.

In de nota bodembeheer is in paragraaf 4.6.1 aangegeven dat bij het toepassen van grond uit de gemeente Voorschoten altijd een onderzoek op PFAS nodig is, omdat de bodemkwaliteitskaart van Voorschoten uit 2022 niet was opgesteld voor PFAS. Inmiddels heeft de gemeente Voorschoten ook een bodemkwaliteitskaart voor PFAS. Door de gemeente Voorschoten is aan de gemeenten Hillegom, Kaag en Braassem, Leiden, Leiderdorp, Lisse, Nieuwkoop, Noordwijk, Teylingen en Zoeterwoude gevraagd om de nieuwe bodemkwaliteitskaart te accepteren als geldig bewijsmiddel voor de bodemkwaliteit qua PFAS. Deze bevoegdheid is door de gemeenteraden gemandateerd aan de colleges van de gemeenten. Na acceptatie is extra PFAS onderzoek voor het toepassen van grond uit de gemeente Voorschoten niet meer nodig.

De bodembeheernota van de gemeente Katwijk vindt u hier.

Meldingsplicht

Als u grond, bagger of bouwstoffen toepast, is de kans groot dat u daarvan melding moet doen. Dat moet bij het landelijke Omgevingsloket op deze website.

Toepassingen van grond en baggerspecie moeten in principe altijd worden gemeld, tenzij:

• Baggerspecie wordt verspreid op het aangrenzende perceel.
• Toepassing van grond of baggerspecie plaatsvindt door particulieren.
• De toepassing van grond of baggerspecie plaatsvindt binnen één vestigingslocatie van een landbouwbedrijf. Voorwaarde hierbij is dat de grond of baggerspecie ook afkomstig is van deze vestigingslocatie.
• Er schone grond of baggerspecie in hoeveelheden kleiner dan 50 m3 wordt toegepast.

Meldingen moeten minimaal vijf dagen voor toepassing worden ingediend. Als u schone grond en baggerspecie in hoeveelheden groter dan 50 m3 toepast, hoeft u slechts eenmaal de toepassingslocatie te melden.
Bij werkzaamheden in de grond, waarbij deze tijdelijk aan de kant wordt gezet en niet wordt bewerkt, kan de grond – zolang geen sprake is van ernstig verontreinigde grond – zonder melding worden teruggeplaatst. Hierbij valt te denken aan de aanleg van kabels en leidingen.

Kijk voor meer informatie op onderstaande websites:

• Klik hier voor meer info over de bodemvoorschriften met betrekking tot graven, saneren en toepassen
• Klik hier voor meer informatie over het toepassen van grond/baggerspecie

Informatie over bodemkwaliteit

Informatie over de bodemkwaliteit en het historisch gebruik van uw stuk grond vindt u bij het Bodem Informatie Punt. Aan de hand van de beschikbare informatie adviseert de Omgevingsdienst of meer onderzoek naar de kwaliteit van de bodem nodig is.

Gebruik bodemkwaliteitskaart als kwaliteitsverklaring bij hergebruik van grond binnen het beheergebied of bij graafwerkzaamheden

Voor onverdachte locaties in het beheergebied van de Omgevingsdienst West-Holland is het regelmatig mogelijk om de vastgestelde bodemkwaliteitskaart als kwaliteitsverklaring te gebruiken op het moment dat er op een locatie grond vrij komt of als er op een locatie gegraven moet worden.

De bodemkwaliteitskaart regio West Holland (d.d 2 mei 2023) doet echter alleen een uitspraak over de algemene bodemkwaliteit van een zone en geldt daarom niet voor de volgende locaties:

• Verdachte of ernstig verontreinigde locaties.
• Locaties die historisch zijn belast door puntbronnen (bijv. fabriekslocaties of benzinestations).
• Locaties die liggen binnen een bijzonder beschermingsgebied.
• Van de kaart uitgezonderde locaties (zie paragraaf 3.1 van de regionale bodemkwaliteitskaart).

Als de ontgravings-/graaflocatie hieronder valt, kan de bodemkwaliteitskaart niet gebruikt worden als kwaliteitsverklaring voor hergebruik van grond en/of graafwerkzaamheden. Daarom moet vóór het gebruik van de bodemkwaliteitskaart altijd een vooronderzoek worden uitgevoerd. Dit is nodig om te weten of de herkomst- of toepassingslocatie niet historisch belast is en of de bodemkwaliteitskaart geldig is. Hiervoor moet u het formulier vooronderzoek invullen.

Overgang naar de Omgevingswet

Uitleg over de regelgeving onder de Omgevingswet met betrekking tot hergebruik van bouwstoffen, grond of baggerspecie (Besluit bodemkwaliteit in combinatie met milieubelastende activiteiten met bodemvoorschriften uit het Bal) vindt u op deze pagina.

In het Aanvullingsbesluit bodem Omgevingswet staat ook overgangsrecht voor het toepassen van bouwstoffen en het toepassen van grond en baggerspecie. Voor een aantal situaties blijft na de inwerkingtreding van de Omgevingswet het Besluit bodemkwaliteit gelden (of een onderdeel daarvan). Voor sommige situaties geldt een gelijkstelling aan een bepaling uit de nieuwe regelgeving. Kijk voor meer informatie op deze pagina.