Informatieplicht, energiebesparingsplicht en onderzoeksplicht

In de Omgevingswet staat dat bedrijven de milieubelasting moeten beperken. De Omgevingsdienst controleert of bedrijven zich aan die regels houden.

Informatieplicht

In het Activiteitenbesluit milieubeheer staat dat bedrijven en instellingen moeten voldoen aan de informatieplichtDe Omgevingsdienst controleert deze verplichtingen. De meldingsplicht geldt 1 keer in de 4 jaar. De nieuwe ronde voor het indienen van de informatieplichtmelding was uiterlijk op 1 december 2023. Een melding dient u te doen bij de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) via hun eLoket. Deze melding geeft inzicht in hoe uw organisatie ervoor staat wat betreft energiebesparende maatregelen.

De deadline voor de meest recente indieningsronde was 1 december 2023. Voor het indienen van uw melding, bezoek het eLoket van de RVO. 

Er geldt een overgangsrecht over artikel 2.15 van het Activiteitenbesluit. Op grond van dit overgangsrecht blijft artikel 2.15 lid 2 Activiteitenbesluit gelden tot 1 december 2027. Bovenstaande betekent dat gebruiker (vaak huurder, soms eigenaar) nog steeds op grond van artikel 2.15 lid 2 Activiteitenbesluit moet voldoen aan de informatieplicht energiebesparing.

Energiebesparingsplicht

De energiebesparingsplicht geldt voor alle bedrijven en instellingen die per jaar meer dan 50.000 kWh elektriciteit en/of meer dan 25.000 m³ aardgas of een equivalent daarvan verbruiken. Zij moeten hier uiterlijk 1 december 2023 over rapporteren (informatieplicht). Heeft u een EED energie-auditplicht? Ook dan bent u verplicht energiemaatregelen te nemen en melden. Daarnaast geldt vanaf 1 juli 2023 de energiebesparingsplicht ook voor:

  • De vergunningplichtige bedrijven,
  • Glastuinbouwbedrijven
  • ETS – Emission Trade System
  • MJA3 – Meerjarenafspraak energie-efficiëntie

Deze bedrijven waren in de eerste informatieplichtronde (2019-2023) nog uitgezonderd van de informatieplicht. Indien uit de melding blijkt dat er direct uitvoerbare energiemaatregelen nog niet zijn uitgevoerd, dan dienen deze energiemaatregelen alsnog gelijk uitgevoerd te worden, anders bent u in overtreding van de Omgevingswet. Deze rendabele energiemaatregelen zijn door de overheid in een maatregelenlijst opgenomen. De energiebesparingsplicht valt onder twee besluiten. De milieubelastende activiteiten vallen onder het Bal, Besluit activiteiten leefomgeving (hoofdstuk 3, paragraaf 5.4.1, artikel 5.15). De (gebouw)gebruiksfuncties vallen onder het Bbl, Besluit bouwwerken leefomgeving (artikel 3.84.).  

Onderzoeksplicht

Vanaf 1 december 2023 moeten bedrijven met een energieverbruik van meer dan 170.000 m3 gas en/of meer dan 10.000.000 kWh elektriciteit een energieonderzoek uitgevoerd hebben. Indienen kan via het eLoket. 

Wat doet de Omgevingsdienst?

RVO stuurt deze informatie vervolgens door naar de Omgevingsdienst. De Omgevingsdienst beoordeelt op basis van dit rapport of uw bedrijf voldoet aan de energiebesparingsplicht en onderzoeksplicht. Voldoet uw bedrijf niet aan deze energiebesparingsplicht? Dan dient u gelijk alle direct uitvoerbare energiemaatregelen te treffen. Als een bedrijf na controles niet aan de verplichting voldoet, kan de omgevingsdienst handhavend optreden. Er wordt ook gehandhaafd bij bedrijven die de energiemaatregelen niet hebben gemeld.

Veel gestelde vragen over de informatieplicht

  • Hoe werkt het E-loket?
    Het E-loket van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) is een online platform waar bedrijven en instellingen hun informatieplichtmelding en energiebesparingsmaatregelen kunnen indienen. Gebruikers dienen zich eerst te registreren of in te loggen. Vervolgens kunt u via de portal de vereiste gegevens over uw energieverbruik en genomen energiebesparende maatregelen invullen en indienen. Het systeem biedt begeleiding en instructies door het gehele proces.
  • Wat moet ik doen als het E-loket niet werkt of vastloopt?
    Mocht u problemen ondervinden met het E-loket, zoals vastlopen of niet correct functioneren, neem dan alstublieft direct contact op met de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) via telefoonnummer 088 042 42 42 voor bedrijven, instellingen of overheidsorganisaties. Zij zijn beschikbaar om u verder te helpen met uw vragen.
  • Wie is verantwoordelijk voor het indienen van de informatieplichtmelding?
    De verantwoordelijkheid voor het indienen van de informatieplichtmelding ligt bij de uitvoerende partij van de bedrijfsactiviteiten binnen het gebouw. In de meeste gevallen is dit de huurder van het pand. Echter, als de huurder ook de eigenaar van het gebouw is, dan dient de eigenaar de melding in te dienen. Het is essentieel dat de juiste partij deze verplichting nakomt om te voldoen aan de energiebesparingswetgeving. 
  • Wie is verantwoordelijk voor het treffen van de energiemaatregelen?
    De verantwoordelijkheid voor het treffen van energiemaatregelen is afhankelijk van de aard van de maatregelen. Gebouwgebonden maatregelen, zoals isolatie en het installeren van duurzame energiebronnen, moeten worden uitgevoerd door de eigenaar van het gebouw. Procesgebonden en facilitaire energiemaatregelen, gerelateerd aan de bedrijfsvoering binnen het gebouw, liggen bij de huurder. Coordinatie tussen eigenaar en huurder kan noodzakelijk zijn, afhankelijk van de specifieke situatie en afspraken in het huurcontract. 
  • Wat betekent het als mijn bedrijf recent gecontroleerd is op de energiebesparingsplicht?
    Als uw bedrijf recentelijk is gecontroleerd op de energiebesparingsplicht, viel dit onder de controleperiode van 2019-2023. Met het begin van de nieuwe cyclus, 2024-2027, worden er op basis van de nieuwe meldingen en de geüpdatete energiebesparende maatregelen opnieuw controles uitgevoerd. Het is belangrijk dat u uw actuele maatregelen en verbruiksgegevens indient om aan de huidige vereisten te voldoen.
  • Moet ik opnieuw een melding indienen als ik dat al heb gedaan in de periode 2019-2023?
    Ja, de melding die u heeft ingediend in de periode 2019-2023 viel onder de vorige controlecyclus. Er is nu een nieuwe ronde voor de periode 2024-2027, waarvoor een nieuwe melding vereist is. Dit is om ervoor te zorgen dat uw bedrijf blijft voldoen aan de actuele energiebesparingsverplichtingen en om de meest recente energiebesparende maatregelen die u heeft genomen te documenteren. 
  • Wanneer moet mijn nieuwe bedrijf voldoen aan de informatieplicht?
    Voor nieuwe bedrijven geldt dat u binnen één jaar na de start van uw bedrijfsactiviteiten uw energieverbruik moet evalueren om te bepalen of u voldoet aan de drempelwaarden van 50.000 kWh elektriciteit en/of 25.000 m³ aardgas. Als blijkt dat uw bedrijf deze drempels overschrijdt, bent u verplicht om binnen zes weken na deze vaststelling een melding in te dienen bij het E-loket van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO), om zo aan de informatieplicht te voldoen. 
  • Hoe kan ik aangeven dat ik een kleingebruiker ben en daardoor niet onder de informatieplicht val?
    Als uw bedrijf jaarlijks minder dan 50.000 kWh elektriciteit en minder dan 25.000 m³ aardgas verbruikt, valt u onder de categorie kleingebruikers en bent u vrijgesteld van de informatieplicht. U kunt uw status als kleingebruiker bevestigen door uw recente energieverbruiksoverzicht binnen drie weken na ontvangst van deze brief in te sturen naar het E-loket van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) of via energie@odwh.nl. Dit dient ter officiële registratie van uw vrijstelling.  
  • Wanneer moet ik de direct uitvoerbare energiemaatregelen treffen, gezien er om een planning wordt gevraagd in de melding?
    In het E-loket heeft u de mogelijkheid om het jaar te selecteren waarin u de energiemaatregel van plan bent uit te voeren. Echter, het is de toezichthouder die uiteindelijk de termijn bepaalt waarbinnen de maatregelen daadwerkelijk uitgevoerd moeten worden. Voor de maatregelen die direct uitvoerbaar zijn, zoals de zogenaamde ‘zelfstandige moment maatregelen’, wordt verwacht dat u hier onmiddellijk mee aan de slag gaat en deze zonder uitstel implementeert.