Luchtkwaliteit in de regio

Luchtkwaliteit kun je berekenen (modelleren) en meten. Of je beter kunt berekenen of beter kunt meten, hangt af van een aantal punten, zoals de gewenste nauwkeurigheid of tijdsduur.

Berekenen

Je kunt luchtverontreiniging berekenen met rekenmodellen die door het ministerie zijn goedgekeurd. Door de verkeersgegevens (zoals hoeveelheid auto’s), omgevingskenmerken (zoals breedte van de weg) en meteorologie in te vullen, kun je zien hoeveel luchtverontreiniging er van wegverkeer afkomstig is.

Het grote voordeel van berekenen is dat het snel gaat en dat je toekomstvoorspellingen kunt doen. Dat is nodig bij het uitvoeren van ruimtelijke plannen, zoals de bouw van een grote woonwijk. Je kunt berekenen of de luchtverontreiniging niet te veel wordt met zo’n nieuwe woonwijk. Zo kan worden bepaald of de bouw mogelijk is.

Meten

Goed meten is lastiger dan het lijkt. Naast veranderingen in het verkeersbeeld heb je bijvoorbeeld ook te maken met meteorologie. Het is goed mogelijk dat het weer binnen 24 uur voor grote concentratieverschillen zorgt.

De Omgevingsdienst meet de luchtkwaliteit niet zelf. De luchtkwaliteit wordt gemeten door een meetstation van het RIVM. Deze ligt op het zweefvliegtuigveld in de Zilk. Op deze website worden alle gemeten stoffen per meetpunt getoond. De data zijn automatisch gepubliceerd zonder kwaliteitscontrole en zijn zogenaamde ‘ongevalideerde meetdata’, waar geen rechten aan kunnen worden ontleend.

Samen meten

In het werkgebied van de Omgevingsdienst wordt er door steeds meer burgers zelf met sensoren gemeten. Door de onzekerheid in de resultaten hebben deze sensoren nog geen formele, wettelijke status. Je kunt er dus niet mee naar de rechter. De kwaliteit van deze sensoren wordt echter wel steeds beter. Hoewel deze sensoren dus niet met de meetresultaten van een RIVM station kunnen worden vergeleken, kunnen deze sensoren – mits goed geijkt – wel een indicatie geven in de ruimtelijke verdeling van de gemiddelde luchtkwaliteit in een gebied en in de variatie van concentraties in de tijd. Informatie over het zelf meten van de luchtkwaliteit is te vinden via samenmetenaanluchtkwaliteit.nl

Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit

Om overal in Nederland aan de luchtkwaliteitseisen te kunnen voldoen, is in 2009 het Nationaal Samenwerkingsprogramma Luchtkwaliteit (NSL) gestart. Dit programma stopt bij de invoering van de Omgevingswet. Dan is er alleen nog een programma nodig bij een dreigende overschrijding. Gemeenten en provincies kunnen er ook voor kiezen om met een vrijwillig programma de luchtkwaliteit verder te verbeteren. De Rijksoverheid heeft met een aantal gemeenten en provincies het Schone Lucht Akkoord (SLA) gesloten om de luchtkwaliteit verder te verbeteren. Gemeenten die dat willen, kunnen zich nog aansluiten bij het Schone Lucht Akkoord. Onder het SLA zijn per thema maatregelen uitgewerkt om de uitstoot van luchtverontreinigende stoffen te beperken.

Om er zeker van te zijn dat de doelen van het NSL worden gehaald, wordt jaarlijks bijgehouden hoe het ervoor staat. Hiervoor is een monitoringsprogramma opgezet. De berekeningen van de luchtkwaliteit zijn beschikbaar via de website Monitoring NSL.